دوره لایحه نویسی
2023-12-01پژوهش امکان‌سنجی توسعه‌ی متوازن تجارت جهانی و کاربرد داوری در دعاوی تجاری بین‌المللی بر اساس قواعد آنسیترال
2023-12-10
پایان‌نامه به صورت معمول در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تدوین می‌شود.
پایان‌نامه‌های مقطع کارشناسی ارشد به صورت استاندارد می‌بایست بین 110 تا 150 صفحه باشد.
پایان‌نامه‌های مقطع دکتری نیز در یک حالت استاندار بین 150 تا 200 صفحه است.
تعداد صفحات را باید در یک چندمان منظم و منطقی، به نحوی تدوین کرد که انسجام پایان‌نامه حفظ شود.
تعداد فصل‌های پایان‌نامه را به دو روش می‌توان انتخاب کرد:
الف) روش نخست این است که پایان‌نامه در سه فصل نوشته شود.
در این روش پروپوزال را باید به عنوان مقدمه در ابتدای پایان‌نامه نوشت.
پس از مقدمه فصل اول نوشته می‌شود.
•فصل اول
فصل اول به صورت معمول شامل مفاهیم و مبانی پایان‌نامه می‌شود و باید تمامی واژه‌های تخصصی که در موضوع است را به صورت مفصل و مستند، توضیح داد.
بعد از نوشن فصل اول، باید موضوع پایان‌نامه را به دو بخش تقسیم کرد.
•فصل دوم و سوم
بخش اول را در فصل دوم و بخش دوم را در فصل سوم باید نوشت.
بعد از نوشتن هر سه فصل، در انتها نتیجه‌گیری و پیشنهادات و منابع نوشته می‌شود.
ب) روش دوم نوشتن پایان‌نامه در پنج فصل است.
در این روش، پروپوزال به عنوان فصل اول نوشته می‌شود.
•فصل اول
عنوان فصل اول را باید گذاشت «کلیات».
به این جهت عنوان کلیات برای این فصل انتخاب می‌شود که شامل اطلاعات پروپوزال می‌شود.
بخش‌های مختلف پروپوزال مثل بیان مسأله، پیشینه‌ی پژوهش، پرسش‌ها و فرضیه‌ها و … را باید به عنوان تیترهای اصلی در فصل کلیات نوشت.
•فصل دوم
فصل دوم با عنوان «ادبیات علمی پژوهش» نوشته می‌شود.
در این فصل چنانچه در سطور بالا نیز گفته شد، باید مفاهیم و مبانی پژوهش نوشته شود.
مفاهیم و مبانی پژوهش شامل اصطلاحات تخصصی می‌شود.
اصطلاحاتی که باید مبنای پژوهش قرار بگیرند.
این اصطلاحات باید به صورت مستقل از موضوع پایان‌نامه نوشته شود.
یعنی به روشی باشد که ارتباطی به موضوع نداشته باشد.
به عنوان مثال اگر موضوع پایان‌نامه «مسؤولیت مدنی متصدیان حمل و نقل در تصادفات رانندگی» باشد.
مفهوم و تعریف «مسؤولیت مدنی» و نظریات مخالفی که در رابطه با این مفهوم وجود دارد را باید به صورت تخصصی و مستقل از موضوع پایان‌نامه در فصل دوم نوشت.
«متصدی حمل و نقل» اصطلاح تخصصی دیگری است که در فصل دوم باید نوشته شود.
معنا، مفهوم و تعریف این اصطلاح باید در این فصل به صورت مفصل مورد توضیح قرار گیرد.
«تصادفات رانندگی» نیز اصطلاح دیگری است که باید در این فصل مورد توضیح و تشریح قرار گیرد.
باید توجه داشت که علاوه بر معانی اصطلاحی و عرفی این مفاهیمف باید معانی حقوقی آن نیز نوشته شود.
• فصل سوم
چنانکه گفته شد، باید موضوع پایان‌نامه را به دو بخش تقسیم کرد و هر بخش را در یک فصل بررسی نمود.
موضوعی که به عنوان مثال گفته شد را باید به این صورت به دو بخش تقسیم کرد:
- بخش اول: مسؤولیت مدنی متصدیان حمل و نقل
- بخش دوم: مسؤولیت مدنی در تصادفات رانندگی
حال هر کدام از این دو بخش موضوع یک فصل قرار می‌گیرد.
بخش اول را می‌توان موضوع فصل سوم قرار داد.
در این فصل ارتباط مسؤولیت مدنی با متصدیان حمل و نقل و فعالیت‌های مختلف آنها بررسی می‌شود.
در انتهای فصل نیز یک جمع‌بندی مختصر از آنچه در خلال مطالب فصل نوشته شده، بیان می‌گردد.
• فصل چهارم
چنان که گفته شد، موضوع فصل چهارم، بخش دوم موضوع است.
در این فصل باید مسؤولیت مدنی در خصوص تصادفات و مبانی آن نوشته شود.
ارتباط متصدیان حمل و نقل و مسؤولیت آنها در تصادفات رانندگی نیز در همین فصل نوشته می‌شود.
بیان کردن یک رهیافت مناسب و معقول برای مسؤولیت مدنی بهینه در تصادفات رانندگی نیز باید در همین فصل صورت پذیرد.
این فصل و فصل سوم باید به نحوی باشند که به فرضیه‌های مطرح شده در پروپوزال جامه‌ی عمل بپوشاند.
در واقع پرسش‌های پروپوزال در فصل سوم و چهارم پاسخ داده می‌شود.
• فصل پنجم
در این فصل دو قسمت عمده نوشته می‌شود
قسمت اول نتیجه‌گیری است.
•نتیجه‌گیری
در قسمت نتیجه‌گیری ماحصل بحث و خلاصه‌ای از آنچه در خلال پایان‌نامه گفته شده، نوشته می‌شود.
نتیجه‌گیری باید به بخش‌های مختلف تقسیم شده و هر بخش نتیجه‌ی مطالعات یکی از فصول را شامل می‌شود.
- بنابراین بخش اول نتیجه‌گیری شامل نتیجه و خلاصه‌ی مطالب گفته شده در فصل دوم است.
- بخش دوم نتیجه‌گیری شامل نتیجه و خلاصه‌ی مطالب گفته شده در فصل سوم است.
به همین ترتیب بخش آخر پایان‌نامه نتیجه‌ی مطالب فصل چهارم خواهد بود.
بعد از نتیجه‌گیری نوبت به نوشتن پیشنهادات می‌شود.
•پیشنهادها
طبیعتاً در انتهای هر پایان‌نامه، دانشجو باید پیشنهاداتی ارائه بدهد.
این پیشنهادات شامل پیشنهاد مواردی جهت غنای ادبیات علمی و حقوقی می‌شود.
چنانچه در نظام حقوقی یا در قوانین، نقصی باشد که در خلال مطالب پایان‌نامه به آن پرداخته شده، می‌توان در قسمت پیشنهادات، پیشنهاد ویژه‌ای برای رفع این نقص ارائه داد
•منابع
قسمت آخر هر پایان‌نامه نوشتن منابع است.
به طور معمول در پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد باید بیش از 30 منبع و در پایان‌نامه‌های دکتری بیش از 50 منبع مورد استفاده قرار گیرد.
نویسنده: مرتضی شیروانی شیری
